"عید فطر" یکی از دو عید بزرگ در سنت اسلامی است . مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را روزه داشته و از خوردن ، آشامیدن و بسیاری از کارهای مباح دیگر امتناع ورزیده اند، در این روز پس از گذشت یک ماه رمضان، در نخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند طلبیده و با اقامه نماز این روز، آگاهانه و از روی اندیشه ، بهترینها را از خالق هستی طلب می کنند.
"عید" در لغت از ماده "عود" به معنی بازگشت است، لذا روزهایی را که مشکلات قوم و جمعیتی برطرف می شود و به پیروزی ها و راحتی های نخستین باز می گردند، عید می نامند. مانند عید فطر و قربان به مناسبت اینکه در پرتو اطاعت یک ماهه رمضان یا انجام فریضه بزرگ حج، صفا و پاکی فطری نخستین به روح و جان باز می گردد و آلودگی هایی که بر خلاف فطرت است از میان می رود .
روز اول ماه شوال برای این عید است که در این روز، امر امساک از خوردن و آشامیدن برداشته می شود و مؤمنان رخصت می می یابند در این روز، افطار کرده و روزه خود را بشکنند.
حضرت علی(ع) در خطبه ای به مناسبت روز فطر در نکوهش دنیا گفته است: "خدای را سپاس که رحمتش را جای نومیدی نیست و نعمتش فراگیر است، به آمرزشش یأس راه ندارد و در بندگیش عار و ننگ نمی باشد. خدایی که رحمتش زایل نمی گردد و نعمتش مفقود نمی شود.
دنیا خانه ای است که فنا بر آن مقدر شده، و بر اهلش کوچیدن حتم گشته، در کامها شیرین و در نظرها سبز و خرم است، به سوی خواهانش شتابان می آید و در دل نظرکننده اش عشق خود را جا می کند. از این دنیا با بهترین توشه ای که فراهم نموده اید کوچ کنید و فوق اندازه کفاف در آن نخواهید و بیش از آنچه برای زندگی لازم است از آن نطلبیــد."
عید فطر، روز گرفتن پاداش الهی است . به همین دلیل نیز در این روز مستحب است که انسان بسیار دعا کند، به یاد خدا بوده و خیر دنیا و آخرت را بطلبد .
در این روز نماز عید خوانده می شود که در فضایی باز و به اجتماع است . در قنوت نماز عید فطر تکرار می کنیم : خدای به حق این روز، که آن را برای مسلمانان عید و برای محمد ذخیره و شرافت و کرامت و فضیلت قرار دادی از تو می خواهم که بر محمد و آل محمد درود فرستی و مرا در هر خیری وارد کنی که محمد و آل محمد را در آن وارد کردی و از هر بدی که محمد و آل محمد را خارج ساختی ، ما را نیز از آن خارج ساز، درود و صلوات تو بر او و آنها. خدایا از تو می طلبم، هر آنچه را که بندگان شایسته ات از تو خواستند و به تو پناه می برم از هر آنچه که بندگان خالصت به تو پناه بردند .
تحلیل: خبرگزارى مهر